Inuit Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat Tilioq, inunnik isumaginninnikkut ilinniarsimasumik innarluutillillu pillugit misilittagalimmik pissarsiorpoq
Inuit Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat Tilioq Sisimiuniittoq FN-ip innarluuteqarnermut isumaqatigiissutaa aallaavigalugu innarluutillit atugaannik sunniuteqarnissaq ineriartortitsinissarlu siunerataralugu inunnik isumaginninnermi ilinniarsimasumik pissarsiorpoq.
Innarluutillit pillugit maleruagassat malinnaaffigivigit. Inuit Innarluutillit atugaannik suliniuteqarnissamut pikkoriffeqaruit, sapiissuseqarlutit, piumassuseqarlutit nukittullutillu sunniuteqarusuppit? Inuit Innarluutillit oqaaseqartartoqarfiat aqqutigalugu inunnik isumaginninnermi ilinniagalittut ulluinnarni inuit innarluutillit atugaannik innarluutillit oqaaseqartartuat oqaaseqartartoqarfimmilu sulisut qanimut suleqatigalugit ineriartortitseqataanissannut periarfissaqalerputit.
Atorfik pillugu
Tiliumi ikittunnguulluta 4-5 suleqatigiippugut, suleqatigiinnerlu eqaatsoq pingaartinneqarluinnarluni.
Inunnik isumaginninnermi ilinniarsimasup tunngaviusumik inuit innarluutillit pillugit FN-imi inuit innarluutillit pillugit isumaqatigiissutaa aallaavigalugu siunnersuinermik ilitsersuinermillu Tiliumi suliassaqarfinnik qulakkeerinneqataalluni inunnillu innarluutilinnut soqutigisaqaqatigiit ilisimasaat, periarfissat aammalu Kalaallit Nunaanni naligiissitaaneq aallaavigalugit suleqatigiit peqatigalugit ingerlataqartassaaq. Suleqatigiit peqatigalugit inunnik isumaginninnermik ilinniarsimasup inunnut innarluutilinnut inaarutaasussanik suliaqassaaq, pingaarnertut akisussaaffigissallugu innuttaasunik iserlutik, oqarasuaatikkut allallutilluunniit saaffiginnittunik siunnersuilluni sullissinermigut.
Inunnik isumaginninnermi siunnersorti Tiliumi allaffissornermik suliniutinik aallarnisarneqareersunik nutaanillu ineriartortitassanik Inuit Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiani aqutsisoq suleqatillu qanimut peqatigalugit inaarinneqataasassaaq.
Inuit Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat Sisimiuni allaffeqarpoq, Peqqissutsimut inunnullu Innarluutilinnut Naalakkersuisoqarfiup ataani namminerisamik ingerlasuulluni.
Ulloq atorfiniffissaq 1. oktober 2025 isumaqatigiinnikkulluunniit.
Suliassat pingaarnerit, akisussaaffeqarfik suliassallu makkuupput:
- Tiliumi suliassaqarfimmi inatsisit, peqqussutit aammalu nalunaarutit tunngavigalugit innuttaasunik siunnersuineq
- Suliassaqarfimmi suliassani assigiinngitsuni aaqqissuussani paasissutissanik inerisaatissani inerisaaqataallunilu piareersaaqataaneq
- Inuit innarluutillit oqaaseqartartuat qanimut suleqatigalugu attaveqaqatigiinnermut periusissialiorneq
- Inuit innarluutillit oqaaseqartartuata suliassaqarfianut pilliuteqaqataaneq
Suliassaqarfiit allat:
- Inuit innarluutillit oqaaseqartartuat allattoqarfialu suleqatigalugit s.i. ataatsimeersuarnerit, innuttaasunik ataatsimiititsinerit assigisaallu pilersaarusiorlugillu ingerlatsineq
- Suliassaqarfik pillugu suliffimmi aammalu allat suleqatigineqartartut pisariaqartillugu angalanerni ataatsimeeqatiginerini peqataaneq
- Nittartakkatsinnik inerisaaqataaneq
- Tiliumi avammut attaveqaatit assigiinngitsut atorlugit suliarisartagaani peqataaneq
Piginnaasat, misilittakkat ilinniagarlu
- Inunnik isumaginninnerup iluani ilinniarsimasoq, innarluutillit pillugit peqqissutsimullu tunngasunik ilisimasaqarlunilu misilittagalimmik.
- Nunap inuiaqatigiillu kulturikkut atugaannik oqaasiinillu ilisimasalik
- Nunatsinni Inunnik innarluutilinnik ilisimasaqatuuneq, allaffissornikkut ilinniarluarsimasoq inunnillu isumaginninnermi sulinermik misilittagalik
- Kalaallisut qallunaatullu oqalussinnaallunilu, allassinnaallunilu paasisinnaasoq, ajornanngippallu tuluttut
- Inuit pisinnaatitaaffiinik toqqammaveqarluni suleriuseqarsinnaasoq
- Suliffimmi avatangiiseq eqqarsaatigalugu peqateqarluni suleqatiginnissinnaalluartoq
- Inunnik sullissinermi inuit assigiinngissinnaanerannik inissaqartitsillunilu paasinnittoq
- Qarasaasiamik eqaatsumik atuilluarsinnaasoq.
- Naammagittarsinnaasoq kiffartuussilluartorlu
Immikkoortortatsinni ikittunnguusussaagatta, pingaartipparput atorfimmut inummik tulluartumik suleqatitaarnissarput, qinnuteqaatillu ataatsimut nalilersorneranni piukkunnarnersiuilluni piginnaasat pisinnaasallu isiginiarneqartussaapput.
Neqeroorutigaarput:
- Suliffeqarfik atorfillu pissanganarlunilu allanngorartup ulluinnarni sulinikkut immersuiffigineratigut ineriartortinneqarneranullu sunniuteqaqataaffigissavat
- Suliffeqarfik innuttaaqataasuni allannguinissami peqataaffigisinnaassavat
- Suliffeqarfik sulianut tunngasunik avatangiisilik, suleqatinik pikkorissunik pilersitsisinnaasunillu unammillernartoqarsinnaasoq, illillu nammineq unammillerfigisinnaasannik periarfissalik
- Suliffeqarfik inuit innarluutillit atugaannik angusassanik pilersitsiffittut sullissivik, sulianullu ineriartortitsivissatut nalinginnaasumik kivitseqatigiilluni suleqatigiiffissaq
- Suliffimmi avatangiisit pingaartinneqarlutillu assigiinngitsuussuseq naleqartinneqarluni suliffeqarfiusoq
Akissarsianut- atorfinitsitaanermilu atugassarititaasut
Akissarsiat atorfininnermilu atugassarititaasut, tassunga ilanngullugit atorfinitsitaanermi soraarnermilu angalanissamut akiliunneqarnissamut pisattallu nassiunneqarnerannut Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat kattuffiullu isumaqatigiinniarsinnaatitaasup attuumassuteqarfissap akornanni isumaqatigiissutaasut atorfininnerup nalaani atuuttut naapertorlugit ingerlanneqassaaq. Sapaatip akunneranut 40 suliffiusassaaq.
Najugaq
Atorfimmut atatillugu malittarisassat qaqugukkulluunniit atuuttut naapertorlugit sulisunut inissiamik pequsersorsimanngitsumik innersuussisoqarsinnaavoq. Inissamik innersuussisoqarsinnaanngilaq, pineqartoq atorfimmut atatillugu ineqareersuuppat, imaluunniit ineqarsimappat kommunep inaataanik Namminersorlutillu oqartussalluunniit inaataanik. Malittarisassat qaqugukkulluunniit atuuttut naapertorlugit inissiamut innersuussutigineqartumut akiliutit qularnaveeqqutillu akilerneqassapput. Atorfimmut atatillugu ini atorfeqarnermut tunngavoq atorfeqarnerullu unitsinnerani qimanneqassalluni.
Ineqarnermut akiliut aamma inissiap pitsaassusaa nikerarsinnaapput inissiap qanga sananeqarsimanera, piginnittua il.il apeqqutaallutik. Sulisutut ataavartumik initaarnissaq utaqqinarsinnaavoq, taamaattumik utaqqiisaagallartumik inissiisoqarsinnaasarpoq, tassunga ilanngullugu najugaqatigiiffinnut minnerusunut imaluunniit akunnittarfimmi inissianut inissiisoqarallarsinnaalluni, taakkulu akileraarusersorneqassallutik. Sulisunut inissiani utaqqiisaasumiklluunniit inigisani angisuunik uummasuuteqarsinnaaneq soorlu qimmeqarsinnaaneq qitsuuteqarsinnaanerluunniit periarfissaqanngilaq.
Annertunerusumik paasissutissat
Atorfik pillugu annertunerusumik paasisaqarusukkuit innarluutillit illersuisoqarfiani aqutsisoq Gitte Lynge oqarasuaat +299 55 19 50 atorlugu imlt. E- mail: gily@tilioq.gl paasiniaanissannut tikilluaqqusaavutit.
Qinnuteqarfissaq kingulleq: Ataasinngorneq ulloq 18. august 2025.
Qinnuteqaatit oqaloqatiginninnerillu videokkut attaveqaqatigiinnerluunniit aqqutigalugu ataavartumik oqaloqatigineqassapput.
Kinaluunniit naleqquttoq soqutiginnittorlu qinnuteqarnissaanik kaammattorparput, innarluut, ukiut, suiaassuseq, upperisaq, arnanoortuuneq/angutinoortuuneq sumiuunerlu apeqqutaatinnagit.
Tilioq pillugu nittartakkatsinni paasisaqarnerusinnaavutit uani: https://www.tilioq.gl/kl/
Tilioq pillugu
Tilioq – Inuit Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat politikkikkut attuumassuteqanngilaq Namminersorlutik Oqartussat ataanni inissisimasuulluni kiisalu Inuit innarluutillit oqaaseqartartuannit aqunneqarluni.
Tiliup suliassai inatsisitigut tunngaviligaapput ilaatigullu siunnersuinernik ilitsersuinernillu imaqarlutik, paasissutissanik katersineq paasissutissiinerlu, Naalagaaffiit Peqatigiit (NP-it) Inuit Innarluutillit pillugit Isumaqatigiissutaat tunngavigalugu inatsisinik periutsinillu nakkutiginninneq, minnerunngitsumillu inuit innarluutillit atugarisaasa oqallisigineqarnissaat, suliat saqqumilaartut ilaatigut tunngavigalugit ilisimasallu Tiliumi katersorneqartut tunngavigalugit.
Tilioq Sisimiuni inissisimavoq Meeqqanut aamma Inuusuttunut Naalakkersuisoqarfiup ataani immikkut inissisimasuulluni. Tilioq pisoqarfiulluarpoq politikkikkullu anguniakkat tusagassiuutilluunniit sammisaat allanngoraangata piaartumik iliuuseqarnissaq pisariaqartarpoq. Sungiussiasuusariaqassaatit inuillu innarluutillit atugaasa pitsanngorsarnissaannut suliaqarnissamut tunniusimalluinnartariaqarlutit. Pisinnaatitaaffiit Tiliullu inuit tamarmik assigiimmik periarfissaqarnissaannik takorluugaqarnera pingaartinneqangaarluni.